Skandal na wernisażu

W tym dniu nie miałam z kim zostawić mojej niespełna dwuletniej córki Kasi, a musiałam pojawić się wieczorem na wernisażu Zbigniewa Warpechowskiego, performera, malarza i poety. W pewnym momencie rozległ się trzask i brzdęk. Goście ucichli nagle, patrząc z wyrzutem na moje dziecko. To był pierwszy kontakt Kasi ze sztuką.

Każde dziecko jest artystą

- Ponieważ wytwory dziecka powstające podczas takiej zabawy jak rysowanie, lepienie czy wycinanie mają często walory estetyczne i stanowią ekspresję przeżyć ich autorów, ten typ działalności dziecka można śmiało nazywać twórczością artystyczną. Mimo że nie wszystkie wytwory dziecięce są oryginalne i ładne – twierdzi psycholog rozwojowy Maria Przetacznikowa w podręcznikowej książce „Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży”. Już Stefan Szuman, pierwszy polski psycholog, który zajął się plastyczną dziedziną twórczości dziecięcej wykazał w monografii „Sztuka dziecka”, że dziecko odtwarza w swych rysunkach nie tyle to, co widzi, ale to, co o świecie wie na danym etapie rozwoju.

Etapy rozwoju artystycznych umiejętności

Pierwsze jest stadium bazgrot – zwane czasem gryzmolenia. Trwa od połowy drugiego do połowy czwartego roku życia. Dziecko w tym czasie najpierw stawia punkty, kropki, później urywane linie lub faliste zygzaki i pętle. W trzecim roku życia dziecko uczy się prawidłowo trzymać ołówek i coraz lepiej opanowuje ruchy swych palców, a z kreślonych linii zaczynają się w tym okresie stopniowo wyodrębniać proste kreski, łuki i pojedyncze punkty. Mając dwa lata i pół roku dziecko uczy się naśladować kierunek prostych linii kreślonych przez dorosłego, a pod koniec trzeciego roku powinno już umieć narysować kółeczko.

– Umiejąc narysować kółeczko, punkciki i kreski w dowolnych kierunkach, maluch potrafi już namalować słoneczko, drabinę, płotek, a nawet proste schematy postaci ludzkiej czy zwierzęcej. To wtedy pojawiają się formy zwane głowonogami. Niedługo potem już w prymitywny sposób dziecko umie narysować człowieka, domek, samochód, pieska czy ptaszka. Ale ten sposób twórczości rysunkowej, nazwany okresem schematu prostego pojawia się tylko u niektórych dzieci pod koniec okresu poniemowlęcego, u większości natomiast przypada na pierwsze lata okresu przedszkolnego – opowiada plastyk z wykształceniem pedagogicznym, prowadzący dziecięce warsztaty.